Kultura w polskojęzycznej Wikipedii

W tym portalu, mimo, że do kultury materialnej można zaliczyć także technikę, a w szerszym ujęciu cały dorobek ludzkości, zdecydowaliśmy się na prezentację zagadnień związanych głównie z kulturą symboliczną. Niektóre obszary wiedzy (np. dotyczącej teatru) są jeszcze w Wikipedii ubogie, z tego względu zachęcamy do ich rozwijania. W tej chwili są tu wyeksponowane te dziedziny, które najbardziej zostały rozwinięte przez internautów. Jeżeli uważasz, że brakuje jakiejś dziedziny wiedzy, albo chciałbyś pomóc w opiece nad którymś z portali, zapraszamy na stronę dyskusji.

Po prawej stronie znajdują się kategorie poszczególnych dziedzin wiedzy. Zaprezentowane zostały też wyróżnione, głównie ze względu na jakość, artykuły oraz ilustracje.

Będziemy wdzięczni za Twoją pomoc, szanowny czytelniku, w rozwijaniu haseł związanych z poniżej przedstawionymi naukami. Przy każdej z nich zamieściliśmy odpowiednie strony odnoszące się do współpracy. Zapraszamy także do wikiprojektów.

  Sztuka
Wyróżniony artykuł Wyróżniona ilustracja

Azulejo – cienkie ceramiczne płytki, najczęściej kwadratowe, pokryte nieprzepuszczalnym i błyszczącym szkliwem. Powierzchnia azulejo jest jedno lub wielokolorowa, gładka lub z fakturą. Płytek azulejo używano jako elementów mozaik składających się z wielu, czasem ponad kilku tysięcy elementów, pokrywających całe ściany, oraz jako oddzielnych kompozycji dekoracyjnych. Motywy wykonywane z azulejo miały postać scen historycznych, mitologicznych, ikonografii religijnej, oraz całej gamy elementów dekoracyjnych zarówno geometrycznych jak i roślinnych.


Witraż w kościele św. Barbary, Kutná Hora
Witraż w kościele św. Barbary w miejscowości Kutná Hora upamiętniający wizytę Franciszka Józefa I w 1905

Polecamy artykuły:


Zapraszamy do współpracy:

      Najnowsze artykuły
Kategorie

Hasła podstawowe z dziedziny sztuki

  Literatura
Wyróżniony artykuł Wybrana grafika

Literatura szwedzkojęzyczna – termin odnoszący się do dzieł literackich stworzonych w języku szwedzkim w samej Szwecji oraz w tym języku w Finlandii i na Wyspach Alandzkich. W artykule omówiono także twórców piszących po łacinie, jeśli ich działalność miała istotny wpływ na rozwój kultury i literatury szwedzkojęzycznej.

Pierwsze przypisywane literaturze szwedzkojęzycznej teksty o charakterze literackim związane są z datowaną na XI wiek kulturą kamieni runicznych. Po wprowadzeniu chrześcijaństwa literatura ta, choć z pewnym opóźnieniem, rozwijała się w rytm europejskich przemian kulturowych. Najwybitniejszym przedstawicielem średniowiecza była tworząca pisma mistyczne katolicka współpatronka Europy, święta Brygida Szwedzka (ok. 1302–1373). Następnym okresem, gdy na gruncie literatury szwedzkiej pojawiły się osobowości o formacie ogólnoeuropejskim, było oświecenie. Warto tutaj wspomnieć przyrodnika Karola Linneusza (1707–1778), mistyka Emanuela Swedenborga (1688–1772) i barda Carla Michaela Bellmana (1740–1795). Swoją obecność w kulturze światowej zaznaczyli też Szwedzi na przełomie XIX i XX wieku naturalistycznymi i mistycznymi dramatami autorstwa Augusta Strindberga (1849–1912) oraz żywą prozą Selmy Lagerlöf (1858–1940). Ich osiągnięciom dorównał w XX wieku eksperymentator, poeta, prozaik i dramaturg Pär Lagerkvist (1891–1974). Popularność zdobyły napisane w języku szwedzkim dzieła Astrid Lindgren (1907–2002), autorki między innymi Dzieci z Bullerbyn, oraz Tove Jansson (1914–2001), twórczyni świata Muminków.

Przeczytaj cały artykuł

The Peacock Skirt - ilustracja Aubreya Beardsleya do sztuki Oscara Wilde'a pt. Salomé (1892).


Polecamy artykuły:

    Medalowe artykuły: Stanisław Moskal (ur. 1935) · literatura szwedzkojęzyczna · Lolita · Arrakis (Diuna) · Giacomo Casanova · Victor Hugo · William Shakespeare · Antoni Lange · Leconte de Lisle · Henry Wadsworth Longfellow · Melchior Wańkowicz · Rudyard Kipling · Bjørnstjerne Bjørnson
    Dobre artykuły:
Wergiliusz · Piotr Starkowiecki · Weronika Rosati · Hobbit, czyli tam i z powrotem · Ferenc Molnár · Przegląd dzieł Williama Shakespeare’a · Sonety Williama Shakespeare’a · W poszukiwaniu straconego czasu · Bestia ludzka · Pieśń o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego · Nędznicy · Pateryk Kijowsko-Pieczerski · Dzwony Bazylei · Pasażerowie z dyliżansu · Rok dziewięćdziesiąty trzeci · Oryginał Laury · Lawon Barszczeuski · Hella (Mistrz i Małgorzata) · Zabójstwo przy Rue Morgue · Nortowie · Statek śmierci · Dziennik Anny Frank · Nautilus (fikcyjny okręt) · Space Science Fiction Magazine · Władysław Szlengel · Teodor Prodrom · Sully Prudhomme · Stosunki polsko-żydowskie w czasie drugiej wojny światowej (esej) · Stanisław Lem · Słońce też wschodzi · Sławamir Adamowicz · Sejm ptasi · Nautilus (fikcyjny okręt) · Sąd polubowny (komedia Menandra) · Natalla Babina · Odludek albo mizantrop · Menander · Matteo Maria Boiardo · Markijan Szaszkewycz · Literatura bizantyńska za panowania dynastii heraklijskiej 610-717 · Literatura bizantyńska epoki Laskarysów i Paleologów (1204–1453) · Literatura bizantyńska epoki Komnenów i Angelosów (1081-1204) · Literatura bizantyńska epoki justyniańskiej 527-610 · Lawon Barszczeuski · Kakashi Hatake · Jan Malalas · Gustav Wied · Górski wieniec · Fabijan Szantyr · Ernest Hemingway · Chrétien de Troyes · Agatiasz Scholastyk · John Ronald Reuel Tolkien · Galadriela · Rivendell · Ustrój polityczny Aten (Arystoteles)


Zapraszamy do współpracy:

      Najnowsze artykuły
Kategorie

Hasła podstawowe z dziedziny literatury


Portale związane z literaturą: Komiks · Śródziemie · William Szekspir · Bibliologia

  Muzyka
Wybrany wyróżniony artykuł Wybrana grafika

Wybrany wyróżniony artykuł

Margaret, także Gaja Hornby lub Maggie, właściwie Małgorzata Jamroży (ur. 30 czerwca 1991 w Stargardzie Szczecińskim) – polska piosenkarka, kompozytorka i autorka tekstów piosenek, z wykształcenia projektantka mody. Od 2020 właścicielka wytwórni płytowej Gaja Hornby Records.

Zadebiutowała na rynku fonograficznym w 2013 minialbumem All I Need. EP-ka promowana była przez singel „Thank You Very Much”, który notowany był na oficjalnych listach sprzedaży w Austrii, Niemczech i we Włoszech. Piosenka była także trzecim najlepiej sprzedającym się utworem w Polsce w 2013, za co ZPAV przyznał wokalistce wyróżnienie Cyfrowej Piosenki Roku.

Laureatka wielu nagród muzycznych, takich jak MTV Europe Music Awards, Kids’ Choice Awards, Eska Music Awards czy SuperJedynki. Zdobyła też wiele nominacji, m.in. do Fryderyków, Wiktorów i Telekamer.

Wybrana grafika

Polecamy artykuły:


Zapraszamy do współpracy:

Portale muzyczne: Hip-hop · Metal · Eurowizja · Rock · Chopin
      Najnowsze artykuły
Kategorie
  Film
Wyróżniony artykuł Wybrana ilustracja

Chciwość (ang. Greed) – amerykański film niemy z 1924 roku w reżyserii i według scenariusza Ericha von Stroheima, oparty na powieści McTeague: A Story of San Francisco Franka Norrisa z 1899 roku. W rolach głównych wystąpili: Gibson Gowland jako dr John McTeague, ZaSu Pitts jako jego żona Trina (z domu Sieppe) i Jean Hersholt jako Marcus Schouler, przyjaciel i późniejszy wróg McTeague'a.

Film opowiada historię McTeague'a, dentysty z San Francisco, który żeni się z Triną, ukochaną jego najlepszego przyjaciela, Schoulera. Niedługo po zaręczynach Trina wygrywa na loterii 5 tys. dolarów. Zazdrosny Schouler donosi władzom, że McTeague prowadzi praktykę stomatologiczną bez wymaganych uprawnień, co doprowadza rodzinę McTeague'ów do ubóstwa. Żyjąc w nędzy, McTeague staje się alkoholikiem i brutalem, a Trina wpada w obsesję na punkcie wygranych pieniędzy, których stanowczo nie zgadza się tknąć, pomimo skrajnej biedy, w której żyje wraz z mężem. W końcu McTeague morduje żonę i ucieka z jej pieniędzmi do Doliny Śmierci, gdzie dochodzi do ostatecznego starcia ze ścigającym go Schoulerem.

Polecamy artykuły:

    Listy na medal: Zaginione odcinki serialu Doktor Who · Medalowe artykuły: American Horror Story: Roanoke · Andrzej Wajda · Ant-Man (film) · Audrey Hepburn · Avengers: Koniec gry · Chciwość (film 1924) · Gary Cooper · Gregory Peck · If Day · Iron Man (film) · Iron Man 2 · Jack Warner · Judy Garland · Lana Turner · M.G. Ramachandran · Mohanlal · Popiół i diament (film) · Sharon Tate · Sherlock Holmes Baffled · Spider-Man: Homecoming · Spider-Man: Daleko od domu · Zakazane piosenki · Ziemia obiecana (film 1974)


    Dobre artykuły: Aeroskop · Agnieszka Włodarczyk · Alfred Hitchcock · Amator (film 1979) · Andrzej Munk · Ava Gardner · Barwy ochronne · Carole Lombard · Christoph Clark · Black Maria · Carey Mulligan · Clark Gable · Danuta Szaflarska · Django (film 1966) · Django (film 2012) · Doktor Who - seria 8 (2014) · Elżbieta Czyżewska · Faraon (film) · Film dokumentalny · Hell Comes to Quahog · Humphrey Bogart · Ida (film) · James Cagney · James Stewart · Jerzy Hoffman · Jestem legendą · John Cena · Judith Barsi · Kanał · Katalin Karády · Kinematografia polska · Krótki film o zabijaniu · Krzysztof Kieślowski · Lee J. Cobb · Lista postaci serialu Dom dla zmyślonych przyjaciół pani Foster · Lokator (film 1927) · Louis de Funes · Łatwa cnota · Marilyn Monroe · Michael Caine · Miś (film) · Monica Z · Nowa Fala (kino francuskie) · Nóż w wodzie · Ola Lilith · Opowieść wigilijna (Doktor Who) · Orzeł z gór · Panny z Wilka (film) · Pociąg (film 1959) · Podwójne życie Weroniki · Pokolenie · Potop (film 1974) · Przypadek (film) · Rachel McAdams · Radziecka szkoła montażu · Rękopis znaleziony w Saragossie (film) · Ring (film 1927) · Rocco Siffredi · Róża (film 2011) · Rzymskie wakacje · Samantha Reed Smith · Sanatorium pod Klepsydrą (film) · Sergio Leone · Spaghetti western · Steve Holmes · The Judy Garland Show · Urząd (film) · Urzeczona · Weronika Rosati · Więźniowie wyobraźni · Willi Münzenberg · Wojciech Jerzy Has · Wszystko na sprzedaż · Z punktu widzenia nocnego portiera · Zawrót głowy · Vivien Leigh · William B. Davis · Z punktu widzenia nocnego portiera · Zezowate szczęście · Złoty wiek (film 1930) · Zofia Nakoneczna


Zapraszamy do współpracy:

Portale filmowe: Gwiezdne wojny · Seriale animowane

      Najnowsze artykuły
Kategorie
  Fantastyka
Wyróżniony artykuł Wybrana ilustracja

Iron Manamerykański fantastycznonaukowy film akcji na podstawie serii komiksów o superbohaterze o tym samym imieniu wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię odpowiedzialny jest Jon Favreau, a za scenariusz Hawk Ostby, Arthur Marcum, Matthew Hollaway i Mark Ferqus. W rolach głównych występują: Robert Downey Jr., Terrence Howard, Jeff Bridges, Shaun Toub i Gwyneth Paltrow.

Główny bohater, Tony Stark, przemysłowiec i inżynier, buduje bojowy egzoszkielet wspomagany i staje się korzystającym z tego pancerza superbohaterem zwanym „Iron Manem”.

Kontynuacja filmu, Iron Man 2, miała premierę w 2010 roku, a trzecia część, Iron Man 3, w 2013 roku. Film wchodzi w skład I Fazy Marvel Cinematic Universe i jest on produkcją rozpoczynającą tę franczyzę.

Światowa premiera odbyła się 14 kwietnia 2008 roku, a polska premiera 30 kwietnia tego samego roku. Film zarobił 585 milionów dolarów przy budżecie 140 milionów.


Artystyczna wizja sterraformowanego Marsa


Polecamy artykuły:

    Medalowe artykuły: American Horror Story: Roanoke · Ant-Man (film) · Antoni Lange · Arrakis (Diuna) · Avengers: Koniec gry · Chrono Trigger · Doktor Strange · Half-Life 2 · Ico · Iron Man · Iron Man 2 · Kapitan Ameryka: Wojna bohaterów · Lista postaci serialu Dom dla zmyślonych przyjaciół pani Foster · Mirror’s Edge · Rewrite (gra komputerowa) · Rudyard Kipling · Spider-Man: Homecoming · Spider-Man: Daleko od domu · Strażnicy Galaktyki (film) · Strażnicy Galaktyki vol. 2 · Thor · Thor: Mroczny świat · Thor: Ragnarok · Victor Hugo · Wiedźmin · William Shakespeare · WandaVision
    Dobre artykuły: Alone in the Dark · Batman (film 1989) · Beyond Good & Evil · Hobbit, czyli tam i z powrotem · Nortowie · John Ronald Reuel Tolkien · Galadriela · Rivendell · Amnesia: Mroczny obłęd · Another World · BioShock · Call of Duty: Ghosts · Day of the Tentacle · Doktor Who - seria 8 (2014) · Doktor Who – seria 10 (2017) · Dom dla zmyślonych przyjaciół pani Foster · Dragon Age: Początek · Far Cry 3: Blood Dragon · Half-Life · Half-Life: Blue Shift · Half-Life: Opposing Force · Hearthstone · Icewind Dale II · Jedenasty Doktor · Jestem legendą · Kakashi Hatake · Kroniki Riddicka: Ucieczka z Butcher Bay · Little Big Adventure · Neverwinter Nights · Observer · Opowieść wigilijna (Doktor Who) · Peter Jackson’s King Kong · Podróż (gra komputerowa) · Podwójne życie Weroniki · Rayman · Rayman 2: The Great Escape · Rękopis znaleziony w Saragossie (film) · Sanatorium pod Klepsydrą (film) · Space Invaders · Space Science Fiction Magazine · Stanisław Lem · StarCraft: Ghost · Star Wars: Knights of the Old Republic · The Elder Scrolls IV: Shivering Isles · Wiedźmin 2: Zabójcy królów · Więźniowie wyobraźni · Wolfenstein: The New Order
   


Zapraszamy do współpracy:

      Najnowsze artykuły
Kategorie

Hasła podstawowe z dziedziny fantastyki


Portale związane z fantastyką:
Gwiezdne wojny · Gry fabularne · Fantasy · Śródziemie

  Gry komputerowe
Wyróżnione artykuły


Zapraszamy do współpracy w wikiprojekcie Gry komputerowe:

      Nowe artykuły z ostatnich 30 dni
Kategorie