Troilo
Trolio (także Troylo lub Troulo, łac. Troilus) – szlachecka rodzina pochodząca z Tyrolu. W ostatniej tercji XVI w. Johann Franz von Troilo przeniósł się na Śląsk, a dokładniej do Księstwa wrocławskiego i nyskiego (Lasocice). Ponieważ na przestrzeni lat na Śląsk przybywali inni szlachcice z katolickiego Tyrolu, mogło to wynikać z faktu, że zarówno wrocławska kapituła katedralna, jak i ówcześni władcy czescy chcieli promować powrót klasy rządzącej do wiary katolickiej. Kuria Wrocławska dążyła do systematycznej rekatolicyzacji duchowego Księstwa nyskiego i jego ziemiaństwa[1].
Początek Edytuj
Ród Troilo pochodził pierwotnie z Rovereto, które po upadku panowania weneckiego w 1509 roku przypadło cesarzowi Maksymilianowi I, a następnie znalazło się w granicach hrabstwa Tyrolu. Pierwszy „Troulo”, nobilitowany w 1557 r., uzyskał w 1563 r. obywatelstwo Bolzano, gdzie już rok później rodzina posiadała kamienicę „Troyburg” przy Silbergasse (obecna Casa Troilo przy via degli Argentieri w Bolzano[2]). Ta gałąź rodu prawdopodobnie wymarła w XVII wieku.
Jeszcze przed 1572 r. Johann Franz von Troilo wyemigrował z nieznanego powodu na Śląsk. Na Śląsku mieszkał i pracował najpierw we Wrocławiu, gdzie szybko doszedł do władzy i zyskał poparcie zarówno cesarza, jak i ówczesnego biskupa wrocławskiego Andreasa von Jerina. W 1591 r. Johann Franz nabył majątek Lassoth (obecne Lasocice, gmina Łambinowice) wraz z majątkiem Jeutritz (obecnie Jutrocice, część wsi Piątkowice) w biskupim Księstwie nyskim[3]. Około 1594 roku Johann Franz von Troilo wybudował w Lassoth dwór. Następnie rozbudował tutejszy średniowieczny kościół św. Franciszka i kazał go odnowić. Bogato zdobiona ambona, loża kolatorska i dzwon pojawiły się w 1596 roku. Johann Franz von Troilo i jego potomkowie należeli do najbardziej wpływowych rodzin we Wrocławiu i Księstwie Nysy. On i jego żona Catharina (również Katharina) zostali pochowani w kościele Lassoth (Lasocice).
Potomkowie Johanna Franza von Troilo i Cathariny von Freund (wybór) Edytuj
W 1572 roku Johann Franz von Troilo ożenił się z Katarzyną von Freund z Polen Weistritz (obecnie Bystrzyca Dolna) w Księstwie świdnickim[1]. Ich dziećmi byli:
- Helena von Troilo (1573 – 1631) wyszła za mąż za patrycjusza wrocławskiego Christopha von Poleya (1561–1637), który w 1612 r., mając około 25 lat, został radnym wrocławskim. W 1607 r. Helena ofiarowała cenny kielich z herbem sojuszniczym rodów Troilo i Poley oraz napisem „Helena Polein geborne Troylin von Lest”. Kielich trafił później do Germanisches Nationalmuseum w Norymberdze.
- Katarzyna z Troilo (ok. 1575 – po 1619). Wyszła za mąż za owdowiałego Johanna Matthäusa Wacker von Wackenfels w Nysie w 1595 roku, córka (?): Emilia-Catharina von Sprinzenstein z domu Wacker von Wackenfels (* ~1605–1686). Jej córka Maria-Emilia-Catharina z domu von Sprinzenstein und Neuhaus (* ~1635, † 1686 w Lassoth) wyszła za mąż za hrabiego Joachima Enzmilnera (1600–1678) w 1661 roku.
- Nicolaus von Troilo (1582 – 1640)[4], radca cesarski, kanonik rezydent we Wrocławiu, uważany za najznakomitszego członka rodu Troilo[5][6][7], zwany „wielkim Troilo”[8][9].
- Franz Gottfried von Troilo (* ok. 1583 – ok. 1648)[10]. Wraz z bratem Nicolausem w 1597 r. został zapisany do praskiego Clementinum. W 1605 uczęszczał kolejno na uniwersytety w Sienie i Padwie. Cesarz Matthias (Maciej) mianował go członkiem Rady Cesarskiej. W 1617 roku Franz Gottfried został przyjęty do grona czeskiej szlachty. Był żonaty z Ursulą Juliane von Strachwitz. Zyskał rozgłos jako kolekcjoner i znawca znakomitych rękopisów. Najcenniejszym rękopisem w jego zbiorach był „Kodeks św. Jadwigi” (zwany „Kodeksem lubińskim”) z 1353 r. Rękopis znajduje się obecnie w Muzeum J. Paula Getty’ego[11].
- Franz Friedrich von Troilo[12], własciciel Lassoth, Nieder-Jeutritz i Steinsdorf (Gierałcic) w Księstwie nyskim[13]. Pozostawił po sobie kilku potomków. Żonaty z nieznaną z imienia panią von Pertock; później ponownie ożenił się z panią von Köller[14]. Dzieci Franza Friedricha:
- Franz Nicolaus Troilo von Rovoredo († po 1670), ⚭ N. N von Reideburg.
- Franz Ferdinand von Troilo (ok. 1635 – 4 czerwca 1704 w Stolpen)[15], często (najpewniej błędnie) podawany jako syn Franza Gottfrieda[16][17]; kawaler Grobu Świętego, podróżnik do Palestyny, autor rozległego opisu z orientalnej podróży[18]. ⚭ 11 listopada 1678 Hedwig Sophia von Polenz (* 1659 – 20 marca 1678 w Stolpen). Dzieci:
- Franz Christian Troilo z Rovoredo (* około 1678 r.).
- Franz Ferdinand Troilo von Rovoredo, zmarł w 1707 roku w Dreźnie jako chorąży w pułku piechoty generała sierżanta Wostromirskiego.
- Franz Gottfried Troilo von Rovoredo (* około 1635, † po 1670) ⚭ Anna von Strachwitz. Dzieci:
- Franz Gottfried von Troilo, właściciel Lassoth, Karlowitz i Glasendorf (* około 1690 1735) ⚭ 1) przed 1706 z Theresią Noble von Maubeuge i 2) z Marią Franziską von Schoberg († 1744). Dzieci z drugiego małżeństwa:
- Franz Nikolaus von Troilo (* 7 października 1715 w Lassoth, † 2 października 1796). Po studiach w nyskim Carolinum i na Uniwersytecie Wrocławskim otrzymał tonsurę 29 sierpnia 1734 z rąk księcia-biskupa wrocławskiego Philippa Ludwiga von Sinzendorf. Studiował w Rzymie, gdzie był alumnem Germanicum. Po święceniach kapłańskich 10 sierpnia 1738 r. został proboszczem w Riemersheide (Rusocin)[19].
- Franz Gottfried von Troilo, właściciel Lassoth, Karlowitz i Glasendorf (* około 1690 1735) ⚭ 1) przed 1706 z Theresią Noble von Maubeuge i 2) z Marią Franziską von Schoberg († 1744). Dzieci z drugiego małżeństwa:
Własności Edytuj
- We Wrocławiu: dom na Neumarkt (dzisiejszy plac Nowy Targ)
- W Księstwie nyskim: Lassoth (Lasocice), Jeutritz (Jutrocice, cz. wsi Piatkowice)[20] i Jungferndorf (Kobylá nad Vidnavkou).
- W Księstwie nyskim majątki spokrewnionej z Troilo rodziny Freund: Steinsdorf (Ścinawa Nyska), Markersdorf (Markowice) i Giersdorf (Gierałcice).
Więcej informacji Edytuj
- https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,23020670,slawny-obraz-zostal-uratowany-z-pozogi-wojny-wkrotce-wroci.html
- https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,20481665,skarb-we-wroclawskiej-katedrze-cud-ze-sie-znalazl.html
- Norbert Conrads: Der Aufstieg der Familie Troilo. Zum kulturellen Profil des katholischen Adels in Schlesien zwischen Späthumanismus und Gegenreformation. In: Jörg Deventer, Susanne Rau, Anne Conrad (Hrsg.): Zeitenwenden – Herrschaft, Selbstbehauptung und Integration zwischen Reformation und Liberalismus, Festgabe für Arno Herzig, Lit-Verlag, Münster, Hamburg, Berlin, Wien, London, Zürich, 2006, ISBN 3-8258-6140-6.
- Leopold von Zedlitz-Neukirch, Neues Preussisches Adels-Lexicon, Band 4.
- https://bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/94978/edition/89471
- E. Houszka, Bartholomaeus Strobel i „Wrocławska Europa”, [w:] „Spotkania z zabytkami”, 2016.
- Dwór Troilo w Lasocicach
Przypisy Edytuj
- ↑ a b Jörg Deventer , Susanne Rau , Anne Conrad , Zeitenwenden: Herrschaft, Selbstbehauptung und Integration zwischen Reformation und Liberalismus: Festgabe für Arno Herzig zum 65. Geburtstag, LIT Verlag Münster, 2002, ISBN 978-3-8258-6140-7 [dostęp 2023-07-11] (niem.).
- ↑ La via degli Argentieri nel centro storico di Bolzano, www.bolzano.net [dostęp 2023-07-12] .
- ↑ Deutsche Adelsproben aus dem Deutschen Ordens-Central-Archive: 2, 1868 [dostęp 2023-07-11] (niem.).
- ↑ Troilo, Nikolaus von, 1582-1640 – Portaro – katalog knihovny, stt.opac.nm.cz [dostęp 2023-07-11] .
- ↑ N. Conrads, Nicolaus von Troilo (1582-1640): Ein Breslauer Domherr zwischen Politik und Kultur, [w:] R. Bendel, J. Nolte, Befreite Erinnerung. Teilband 1: Region – Religion – Identität: Schlesische Prägungen, Berlin 2017.
- ↑ Martin Opitz , Lateinische Werke, Band 2: Ausgaben deutscher Literatur des 15. bis 18. Jahrhunderts (1624-1631), 18 kwietnia 2011, DOI: 10.1515/9783110237931 [dostęp 2023-07-11] .
- ↑ CERL Thesaurus, data.cerl.org [dostęp 2023-07-11] .
- ↑ Rainer Bendel , Josef Nolte , Befreite Erinnerung: Teilband 1: Region – Religion – Identität: Schlesische Prägungen, LIT Verlag Münster, 2017, ISBN 978-3-643-13126-3 [dostęp 2023-07-11] (niem.).
- ↑ Martin Opitz , 1624-1631, Walter de Gruyter, 2009, ISBN 978-3-11-023792-4 [dostęp 2023-07-11] (niem.).
- ↑ Troilo von Lessoth, Franz Gottfried, asi 1583-asi 1648 – Bibliographie zur Geschichte der Böhmischen Länder, biblio.hiu.cas.cz [dostęp 2023-07-11] .
- ↑ The J. Paul Getty Museum , The J. Paul Getty Museum Journal: Volume 12, 1984, Getty Publications, 1984, ISBN 978-0-89236-079-6 [dostęp 2023-07-11] (ang.).
- ↑ Data urodzenia nieznana, około 1585 r.
- ↑ Bernhard W. Scholz , Das geistliche Fürstentum Neisse: eine ländliche Elite unter der Herrschaft des Bischofs (1300-1650), Forschungen und Quellen zur Kirchen- und Kulturgeschichte Ostdeutschlands, Köln: Böhlau, 2011, ISBN 978-3-412-20628-4 [dostęp 2023-07-11] .
- ↑ Małgorzata Konopnicka , Bestrebungen des schlesischen Adels für den Bau der Kirchen nach 1740, Ksiegarnia Akademicka Publishing, 2019, DOI: 10.12797/9788381380423.14 [dostęp 2023-07-11] .
- ↑ Franz Ferdinand von Troilo – Stadtwiki Dresden, www.stadtwikidd.de [dostęp 2023-07-11] .
- ↑ Deutsche Biographie , Troilo, Franz Ferdinand von – Deutsche Biographie, www.deutsche-biographie.de [dostęp 2023-07-11] (niem.).
- ↑ Carolus-Christianus Gercken , Historie der Stadt und Bergvestung Stolpen im Marggrafthum Meissen gelegen, aus zuverläßigen Nachrichten entworffen von Carl Christian Gercken, Christian Heinrich Hagenmüller, 1764 [dostęp 2023-07-11] (niem.).
- ↑ 'Frantz Ferdinand von Troilo ... Orientalische Reise-Beschreibung: Wie er Zu dreyen unterschiedenen mahlen nach Jerusalem, von dannen in Egypten auf den Berg Sinai, und ferner nach Constantinopel sich begeben, auff der letzten Rück-Reise aber von See-Räubern gefangen, nach Algier in die Barbarey gebracht, zwey mahl verkaufft, und durch Gottes wunderbare Schickung zu Ende des 1669. Jahres wiederumb erlöset worden ; Worbey aller derer Länder Art, und heilige Örter außführlich beschrieben, deren Inwohner erstes Herkommen, Religionen, Gebräuche und Sitten, und was denckwürdiges mit großer Leib- und Lebens-Gefahr angemercket werden mögen, nunmehr auff Begehren dem günstigen Leser außführlich Nach vier Jahren Von dem Authore selbst abgetheilet, vor Augen gestellet wird’ – Viewer | MDZ, www.digitale-sammlungen.de [dostęp 2023-07-11] .
- ↑ Ulrich Stutz , Dr. Joseph Jungnitz, Die Breslauer Weihbischöfe, „Zeitschrift der Savigny-Stiftung für Rechtsgeschichte. Kanonistische Abteilung”, 5 (1), 1915, s. 527–529, DOI: 10.7767/zrgka.1915.5.1.527, ISSN 2304-4896 [dostęp 2023-07-11] .
- ↑ Leopold Freiherr von Zedlitz-Neukirch , Neues preussisches Adels-Lexicon: oder genealogische und diplomatische Nachrichten von den in der preussischen Monarchie ansässigen oder zu derselben in Beziehung stehenden fürstlichen, gräflichen, freiherrlichen und adeligen Häusern, 1837 [dostęp 2023-07-11] (niem.).