Wojna Izraela z Hamasem

konflikt zbrojny między Izraelem a Hamasem od 7 października 2023

Wojna Izraela z Hamasem[8][9], wojna sukkotowa[10][11], wcześniej atak Hamasu na Izrael[12] – wojna pomiędzy Izraelem a radykalnym (palestyńskim, muzułmańskim) ugrupowaniem Hamas, kontrolującym Strefę Gazy, rozpoczęta zbrojną napaścią bojowników na terytorium Izraela, przeprowadzoną 7 października 2023 roku, dzień po 50. rocznicy wybuchu wojny Jom Kipur i zakończeniu święta Sukkot[13]. Przez samych bojowników działania te zostały nazwane operacją „Burza Al-Aksa” (arab. ‏عملية طوفان الأقصى‎, trb. ʿamaliyyat ṭūfān al-ʾAqṣā). Spotkały się ze stanowczą reakcją izraelskich władz, które w odpowiedzi na palestyński atak rozpoczęły operację „Żelazne Miecze” (hebr. מבצע חרבות ברזל, trb. Mivtsá charavót barzél), polegającą na nalotach na cele wojskowe w Strefie Gazy i walce z bojownikami Hamasu na południu Izraela. Zarówno działania Hamasu, jak i izraelskiego wojska spowodowały śmierć setek ludzi po obu stronach konfliktu[14][15].

Wojna Izraela z Hamasem
konflikt izraelsko-palestyński
Ilustracja
Kolor czerwony – Strefa Gazy
Kolor żółty – obszary ewakuowane
Kolor niebieski – obszary, na których obecni są palestyńscy bojownicy
Czerwona przerywana linia – maksymalny zasięg palestyńskich postępów
Czas

od 7 października 2023

Miejsce

Izrael i Palestyna (Strefa Gazy)

Wynik

trwa

Strony konfliktu
 Hamas
Palestyński Islamski Dżihad
LFWP[1]
DFWP[2]
Jaskinia Lwa(inne języki)[3]
Hezbollah[4]
 Izrael
Dowódcy
Hamas Isma’il Hanijja
Hamas Jahja Sinwar(inne języki)
Hamas Mohammed Deif(inne języki)
Hamas Abu Obaida(inne języki)
Zijad al-Nachalla(inne języki)
Najif Hawatima
Hasan Nasr Allah
Izrael Binjamin Netanjahu
Izrael Beni Ganc
Izrael Jo’aw Galant
Izrael Herci Halewi
Izrael Kobi Szabtaj(inne języki)
Izrael Ronen Bar(inne języki)
Siły
40 000 bojowników[5]:
Hamas Brygady al-Kassam(inne języki)
Brygady al-Kuds(inne języki)
Brygady Abu Alego Mustafy(inne języki)[6]
Brygady Oporu Narodowego(inne języki)[2]
100 000 żołnierzy[7]:
Siły Obronne Izraela
Policja Izraela
Szin Bet
Położenie na mapie Izraela
Mapa konturowa Izraela, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
31°21′48,7″N 34°30′27,7″E/31,363528 34,507694

Przebieg Edytuj

 
Posterunek policji w Sederot, zniszczony wskutek palestyńskiego ostrzału rakietowego 8 października 2023 roku

7 października 2023 roku w sobotę około 6:30 IDT(inne języki) (5:30 w Polsce) nad obszarem Izraela przeleciały rakiety, a na terenie Tel Awiwu rozległy się syreny alarmowe[16][17]. Następnie, jak podały Siły Obronne Izraela, bojownicy Hamasu – radykalnego palestyńskiego muzułmańskiego ugrupowania od 2007 roku kontrolującego Strefę Gazy, przedostali się na terytorium Izraela drogą lądową (według źródeł dziennika „Ha-Arec” forsując bariery na granicy Strefy Gazy z Izraelem w 29 miejscach), morską i powietrzną (wykorzystując do tego celu paralotnie)[16][17][18][19]. Według Sił Obronnych Izraela bojownicy Hamasu, zanim wkroczyli na terytorium Izraela, wystrzelili w kierunku tego państwa około 2200 rakiet, Hamas zaś podał liczbę 5000 rakiet[17][20]. Atak Hamasu nastąpił po eskalacji konfliktu izraelsko-palestyńskiego; do czasu ataku Hamasu w 2023 roku w wyniku starć izraelsko-palestyńskich zginęło co najmniej 247 Palestyńczyków i 32 Żydów[21]. Mohammed Deif(inne języki), najwyższy dowódca brygad al-Kassam(inne języki), zbrojnego skrzydła Hamasu, nazwał wymierzone w Izrael zbrojne działania operacją „Burza Al-Aksa” i powiedział, że atak na Państwo Izrael był odpowiedzią na izraelskie ataki na kobiety, profanację meczetu Al-Aksa w Jerozolimie i trwające oblężenie Strefy Gazy[17][22][20][23]. Hamas oświadczył też, że wziął do niewoli pewną liczbę izraelskich żołnierzy, publikując na swoich kontach w mediach społecznościowych filmy pokazujące rzekomo schwytanych żołnierzy. Materiały wideo, geolokalizowane i uwierzytelnione przez CNN, sugerowały, że co najmniej jeden izraelski żołnierz został wzięty do niewoli przez ugrupowanie. Jak w wywiadzie dla mediów powiedział rzecznik Sił Obronnych Izraela, kontradmirał Daniel Hagari(inne języki), Hamas wziął zakładników i jeńców wojennych, były także przypadki śmiertelne wśród izraelskich żołnierzy[17]. Ataki Hamasu dotknęły wiele miejsc[24]. Eksplozje związane z ostrzałem rakietowym prowadzonym przez Hamas zostały odnotowane m.in. w Gederze, Aszkelonie i Netiwocie, a udostępniane w mediach społecznościowych filmy pokazywały strzelaniny urządzane przez bojowników Hamasu w różnych izraelskich miastach i wsiach, w tym w Aszkelonie, Ofakim i znajdującym się zaledwie 1,6 km od Strefy Gazy Sederot, w którym ponadto zajęli posterunek policji zabijając około 30 cywilów oraz oficerów policji[25][16][26][27][28]. Dodatkowo, jak podały izraelskie władze, Hamas wziął także około 150 zakładników, w tym obcokrajowców[26]. Jednym z pierwszych miejsc zaatakowanych przez bojowników Hamasu był dwudniowy festiwal muzyki elektronicznej Supernova, zorganizowany na pustyni Negew niedaleko kibucu Re’im, leżącego około 3 km od granicy Izraela ze Strefą Gazy[24][29]. Bojownicy dokonali masakry na uczestnikach festiwalu(inne języki), w której, według izraelskich mediów, życie straciło co najmniej 260 osób[24][29]. W godzinach popołudniowych trwały też walki bojowników Hamasu z izraelskimi żołnierzami m.in. na przejściach granicznych i wokół baz wojskowych, ponadto, jak poinformował dziennik „The Jerusalem Post”, bojownicy przeniknęli do jednej z baz na południu Izraela, a kontakt z żołnierzami, którzy byli na miejscu, się urwał[16]. W sieci pojawiły się materiały filmowe dowodzące przejęcia przez Hamas izraelskiej bazy wojskowej w kibucu Nachal Oz. W bazie tej, a także w innych miejscach przy granicy ze Strefą Gazy bojownicy zdobyli liczne pojazdy wojskowe, w tym co najmniej jeden czołg Merkawa Mk 4 i bojowy wóz piechoty Namer, a ponadto pewną liczbę transporterów opancerzonych Achzarit i M113 oraz wojskowych samochodów terenowych Humvee[30]. W pewnym momencie Hamas wezwał także do przyłączenia się do ataku zbrojne ugrupowania w Libanie. Wkrótce potem organizacja Palestyński Islamski Dżihad przekazała, że przyłączyła się do ataku na Izrael[16].

Pięć godzin od rozpoczęcia ataku Hamasu premier Izraela Binjamin Netanjahu wygłosił pierwsze publiczne oświadczenie, w którym stwierdził, że Izrael jest w stanie wojny i ją wygra[16]. Izraelski minister obrony Jo’aw Galant dodał z kolei, że Hamas popełnił „poważny błąd”, przeprowadzając niespodziewany atak rakietowy na Izrael i wydał polecenie o mobilizacji rezerwistów[31][16]. Wkrótce potem Siły Powietrzne Izraela uderzyły w 17 obiektów wojskowych i cztery centra dowodzenia Hamasu w Strefie Gazy[16]. Naloty te były częścią operacji „Żelazne Miecze” rozpoczętej przez Siły Obronne Izraela w odpowiedzi na atak Hamasu[16][31]. Izraelskie wojsko podjęło także walkę z bojownikami Hamasu w różnych miejscach na południu Izraela w pobliżu granicy ze Strefą Gazy, w tym w mieście Sederot i kibucach Kefar Azza, Sufa, Nachal Oz, Magen oraz Be’eri, a także w bazie wojskowej Re’im[31].

W oświadczeniu wygłoszonym w niedzielę 8 października Hamas stwierdził, że jego bojownicy są nadal obecni w miastach południowego Izraela i że ugrupowanie wspiera ich ogniem rakietowym w miastach, kibucach i moszawach Ofakim, Sederot, Jad Mordechaj, Kefar Azza, Be’eri, Jated oraz Kissufim[17]. Wczesnym rankiem tego dnia, zgodnie z doniesieniami izraelskich mediów, izraelskie władze odzyskały kontrolę nad posterunkiem policji w Sederot(inne języki) zabijając w trakcie tej operacji 10 bojowników Hamasu[28]. Tego samego dnia izraelski rząd zdecydował o formalnym wypowiedzeniu wojny Hamasowi[32]. Rozpoczęto także ewakuację mieszkańców terenów położonych w pobliżu granicy z Gazą[33]. Oprócz tego przedstawiciel izraelskich władz powiedział CNN, że w jego kraju zginęło 350 osób. Siły Zbrojne Izraela opublikowały także nazwiska 44 żołnierzy, którzy według nich zginęli w atakach Hamasu, a także oświadczyły, że zaatakowały 426 celów w Gazie, w tym 10 wieżowców, które miały być użytkowane przez Hamas. Na północy Izraela wspierane przez Iran i działające w Libanie ugrupowanie Hezbollah wzięło odpowiedzialność za zaatakowanie przy użyciu rakiet i artylerii trzech izraelskich obiektów na obszarze znanym jako Farmy Szeba(inne języki), który Liban uważa za okupowany przez Izrael. Izrael odpowiedział ostrzałem artyleryjskim[17].

 
Wybuchy podczas nalotu izraelskiego lotnictwa na Strefę Gazy 9 października 2023 roku
 
Zniszczenia w Strefie Gazy spowodowane działaniami Sił Obronnych Izraela 10 października 2023 roku

W poniedziałek 9 października izraelskie ataki powietrzne uderzyły w gęsto zaludniony obóz uchodźców palestyńskich Muchajjam Dżabalja w Strefie Gazy, a wstępne raporty wskazywały na dużą liczbę ofiar[34]. Tego dnia Izrael ogłosił także rozpoczęcie blokady dostaw żywności, wody, prądu i paliwa do Strefy Gazy oraz, jak podał portal Al-Monitor, zgromadził 100 tysięcy żołnierzy przy granicy ze Strefą Gazy w ramach przygotowań do lądowej ofensywy przeciwko Hamasowi[35][36][7].

10 października Siły Obronne Izraela zaprosiły dziesiątki zagranicznych dziennikarzy do jednego z wyzwolonych miejsc, kibucu Kefar Azza, w którym odkryto liczne przypadki zbrodni Hamasu[37][38]. Gdy do kibucu wtargnęli bojownicy Hamasu, m.in. podpalili kilka domów „aby zmusić ich mieszkańców do ich opuszczenia”[39]. Na terenie Kefar Azza znaleziono zwłoki ponad 100 cywilów, w tym około 40 dzieci, a wiele z nich było pozbawionych głowy[39][37][38].

11 października w nocy, zgodnie z przekazami źródeł wojskowych, izraelskie samoloty zbombardowały ponad 200 celów w rejonie stolicy Strefy Gazy[40]. W późniejszym czasie Siły Obronne Izraela oświadczyły, że po czterech dniach bitew ulicznych z bojownikami Hamasu „mniej więcej” kontrolują regiony położone przy granicy ze Strefą Gazy[38]. Także tego dnia, po kilku dniach negocjacji, premier Binjamin Netanjahu i przywódca największej partii opozycyjnej Beni Ganc poinformowali, że zgodzili się na utworzenie rządu jedności narodowej(inne języki), mającego funkcjonować przez cały okres wojny Izraela z Hamasem[41][42]. Oprócz Netanjahu i Ganca w jego skład weszli także minister obrony Jo’aw Galant, były szef Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela, generał Gadi Eizenkot(inne języki) i minister spraw strategicznych Ron Dermer[42].

12 października Kneset ówczesnej kadencji stosunkiem głosów 66 za i 4 przeciw przegłosował dołączenie 5 opozycyjnych deputowanych do rządu Binjamina Netanjahu: 2 członków wojennego rządu jedności narodowej – Beniego Ganca i Gadiego Eizenkota, oraz Gidona Sa’ara, Jechi’ela Moszego Tropera i Jifat Szaszy-Bitton w charakterze ministrów bez teki. Podczas głosowania, przemawiając z mównicy Knesetu Netanjahu nazwał atak Hamasu, w wyniku którego na tamten moment zginęło ponad 1000 obywateli Izraela, a rannych zostało ponad 3000, „najstraszniejszym dniem dla narodu żydowskiego od czasu Holocaustu”, ponadto dodał, że trudno byłoby znaleźć osobę, która nie zostałaby dotknięta „barbarzyństwem” Hamasu[43]. Także tego dnia izraelski minister infrastruktury Jisra’el Kac powiedział, że oblężenie Strefy Gazy nie zostanie zakończone, dopóki wzięci przez Hamas w Izraelu zakładnicy nie wrócą do domu[44].

13 października Siły Obronne Izraela wydały rozkaz mieszkańcom miasta Gaza (położonego na północy Strefy Gazy i będącego jej stolicą), by w ciągu 24 godzin ewakuowali się na południe Strefy Gazy[45][46]. Wojsko poinformowało, że będzie „kontynuować znaczące operacje” w mieście, ponadto ostrzegło również, by Palestyńczycy nie zbliżali się w okolice bariery na granicy Izraela ze Strefą Gazy i uprzedziło, że będą mogli wrócić na północ dopiero po ogłoszeniu przez armię pozwolenia[45][46]. W reakcji na decyzję izraelskiej armii Hamas nakazał cywilom zignorowanie izraelskich komunikatów i pozostanie w domach[45].

Reakcje międzynarodowe Edytuj

 
Reakcje międzynarodowe na konflikt Izraela (granatowy) z Hamasem (czerwony): kolor niebieski - państwa wspierające Izrael, kolor pomarańczowy - państwa wspierające Hamas, kolor ciemnoszary - państwa, które wezwały do pokoju, nie popierając żadnej ze stron
  •   Chiny – Rząd Chin wezwał obie strony do „powściągliwości" i rozpoczęcia rozmów pokojowych, zaś minister spraw zagranicznych Chin wydał oświadczenie potępiające brak humanitaryzmu obu stron konfliktu[47].
  •   CzechyPetr Pavel, prezydent Czech, powiedział, że Czechy wzywają do obcięcia unijnego dofinansowywania Palestyny i popierają działania obronne Izraela[48].
  •   Egipt – Po ataku Hamasu na Izrael Egipt zamknął swoje granice i odmówił przyjęcia uchodźców z przygranicznej Strefy Gazy[49]. Egipt wystosował też apel, w którym apelował a zaprzestanie izraelskich ataków na Rafah[50].
  •   Francja – Po ataku Hamasu na Izrael we Francji wzrosła gwałtownie ilość aktów antysemickich, a rząd Francji wyraził sprzeciw decyzji Komisji Europejskiej mówiącej o wstrzymaniu dofinansowywania Palestyny[51][52].
  •   IndieNarendra Modi, premier Indii, wyraził zaskoczenie atakami terrorystycznymi na Izrael. 13 października odbył też rozmowę telefoniczną z premierem Netanjahu, w której wyraził solidarność z Izraelem[47].
  •   IndonezjaJoko Widodo, prezydent Indonezji, wezwał 10 października do rozwiązania konfliktu zgodnie z wytycznymi ONZ oraz wezwał do zakończenia konfliktu, wskazując na jego negatywne konsekwencje humanitarne. Kilka tysięcy mieszkańców Indonezji i sąsiedniej Malezji zorganizowała protesty w obronie Palestyny[53][54].
  •   Iran – Według amerykańskiego wywiadu przywódcy Iranu byli zaskoczeni wybuchem konfliktu. Część publicystów[kto?] wskazuje jednak, iż odpowiedzialność za wybuch konfliktu ponosi Iran[55][56].
  •   JaponiaWaleed Siam, palestyński dyplomata, 13 października wezwał Japonię do kontynuacji humanitarnego wspierania Palestyny. Tego samego dnia Yoko Kamikawa, minister spraw zagranicznych Japonii, potępiła agresję Hamasu[57][58].
  •   Litwa – Po wybuchu konfliktu parlament litewski zdecydował się na potępienie agresji Hamasu, a minister spraw zagranicznych Litwy poparł wysiłki Izraela mające na celu odparcie ataku Hamasu[59].
  •   Malezja – Kilka tysięcy mieszkańców Malezji i sąsiedniej Indonezji protestowała w obronie Palestyny. Malezja poparła też oficjalnie apel Egiptu o zaprzestanie ataków izraelskich na Rafah[50][54].
  •   Niemcy – Niemcy zaoferowały wsparcie wojskowe Izraelowi, a Boris Pistorius, minister obrony Niemiec, zgodził się na wsparcie Izraela niewielką ilością amunicji i dronów. Kanclerz Olaf Scholz podkreślił zaś odpowiedzialność Niemiec za bezpieczeństwo Izraela[60].
  •   ONZ – Organizacja skrytykowała zalecenia Izraela do mieszkańców Strefy Gazy, by ci się ewakuowali, wskazując iż ewakuacja 1,1 miliona ludzi w tak krótkim czasie jest niemożliwa[61].
  •   Polska – Od razu po wybuchu konfliktu Ministerstwo Spraw Zagranicznych w wydanym przez siebie komunikacie odradzało loty do Izraela[62]. Następnie Polska rozpoczęła ewakuację swoich obywateli z Izraela, która zakończyła się 14 października[63]. W rozmowie z prezydentem Izraela Jicchakiem Herzogiem prezydent RP Andrzej Duda przekazał mu kondolencję i zaoferował pomoc humanitarną[64].
  •   RosjaWasilij Nebenzia, przedstawiciel Rosji w ONZ wezwał do wstrzymania walk oraz stwierdził iż Rada Bezpieczeństwa ONZ powinna zająć się kwestią Palestyny[65]. Prezydent Rosji Władimir Putin stwierdził w swoim przemówieniu, że odpowiedzialność za ten konflikt ponoszą USA[66].
  •   Stany ZjednoczoneAntony Blinken, sekretarz stanu, złożył po wybuchu konfliktu wizytę w Izraelu. Później zaś USA wysłało lotniskowce na wschodnią część Morza Śródziemnego[67][68].
  •   Unia EuropejskaKomisja Europejska na wieść o wybuchu konfliktu zadecydowała o wstrzymaniu dofinansowywania Palestyny. Ursula von der Leyen i Roberta Metsola, przewodniczące KE i Parlamentu Europejskiego, przyleciały do Izraela i wyraziły solidarność z izraelskimi ofiarami konfliktu[52][69].
  •   Wielka Brytania – Ministerstwo Spraw Zagranicznych Wielkiej Brytanii poinformowało, iż organizuje loty ewakuacyjne z Izraela dla Brytyjczyków[70].

Przypisy Edytuj

  1. الجبهة الشعبية: قرار الإدارة الأمريكية بتوفير الدعم للكيان هدفه تطويق النتائج الاستراتيجية لمعركة طوفان الأقصى. web.archive.org. [dostęp 2023-10-11]. (arab.).
  2. a b Al-Qassam fighters engage IOF on seven fronts outside Gaza: Statement. web.archive.org, 2023. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  3. Qassam Brigades announces control of 'Erez Crossing'. [w:] Palestine [on-line]. en.royanews.tv, 2023-10-07. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  4. Israel Army Fires Artillery at Lebanon as Hezbollah Claims Attack. [w:] Arab World [on-line]. english.aawsat.com, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  5. Samia Nakhoul, How Hamas secretly built a 'mini-army' to fight Israel, Reuters, 13 października 2023 [dostęp 2023-10-14].
  6. Hamide Rencüs: İsrail ilk defa Gazze sınırındaki kontrolü kaybetmiş durumda. bianet.org, 2023. [dostęp 2023-10-11].
  7. a b Grażyna Latos: 100 tys. izraelskich żołnierzy na granicy ze Strefą Gazy. [w:] Świat [on-line]. gazetaprawna.pl, 2023-10-09. [dostęp 2023-10-12]. (pol.).
  8. Wybuch wojny między Izraelem i Hamasem. PISM. [dostęp 2023-10-11].
  9. Wojna Izraela z Hamasem wstrząśnie rynkami?. forsal.pl. [dostęp 2023-10-11].
  10. Ruth Margalit, Waking to an Attack from Hamas, „The New Yorker”, 7 października 2023, ISSN 0028-792X [dostęp 2023-10-11] (ang.).
  11. Juan Carlos Sanz, Sukkot war ends Hamas’s aspirations for pragmatism, EL PAÍS English, 7 października 2023 [dostęp 2023-10-11] (ang.).
  12. Kamil Nowak: Największy atak na Izrael od lat. Rośnie liczba ofiar. Hamas publikuje nagrania porwanych cywilów. [w:] Bezpieczeństwo [on-line]. forsal.pl, 2023-10-07. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  13. Paweł Pokrzywiński: Operacja Hamasu przeciwko Izraelowi. ukladsil.pl, 2023. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  14. Ewa Karbowicz: Liczba ofiar ataków Hamasu wzrosła do 1200, wśród nich 170 żołnierzy. [w:] Świat [on-line]. gazetaprawna.pl, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  15. Izrael i Palestyna oskarżone o zbrodnie wojenne. To "odrażające i nieludzkie". [w:] Świat [on-line]. gazetaprawna.pl, 2023-10-10. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  16. a b c d e f g h i Hamas zaatakował Izrael z morza, lądu i powietrza. Walki w miastach, setki rannych i zabici. [w:] Świat [on-line]. tvn24.pl, 2023-10-07. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  17. a b c d e f g HADAS GOLD, RICHARD ALLEN GREENE, AMIR TAL, IBRAHIM DAHMAN, ABEER SALMAN, KAREEM KHADDAR AND NADEEN EBRAHIM: Hamas has launched an unprecedented attack against Israel. Here’s what to know. [w:] CNN [on-line]. ksltv.com, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  18. Marek Matusiak: Izrael zaatakowany. [w:] Publikacje [on-line]. osw.waw.pl, 2023-10-09. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  19. Izrael: "Haarec": bojownicy Hamasu sforsowali barierę graniczną w 29 miejscach; większość nie została jeszcze uszczelniona. [w:] Rynki zagraniczne [on-line]. wnp.pl, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  20. a b Grad rakiet wystrzelony ze Strefy Gazy. Bojownicy wkroczyli do Izraela. [w:] Konflikty zbrojne [on-line]. rp.pl, 2023-10-07. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  21. Israel retaliation kills 230 Palestinians after Hamas operation, aljazeera.com [dostęp 2023-10-11] (ang.).
  22. Ramzy Baroud: The roots and hidden meanings of ‘Al-Aqsa Flood’. arabnews.com, 2023-10-09. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  23. Ilja Wołżski: David Sharp, izraelski ekspert wojskowy: tragedia, która się wydarzyła, jest największą porażką izraelskich służb wywiadowczych. [w:] Świat [on-line]. wiadomosci.onet.pl, 2023-10-07. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  24. a b c akr: Przyjechali się bawić, walczyli o życie. "Byli wszędzie, chodzili i strzelali. Wokół umierali ludzie". [w:] Świat [on-line]. tvn24.pl, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  25. Dozens killed, abducted as Israel comes under surprise Hamas attack. [w:] News [on-line]. ynetnews.com, 2023-10-10. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  26. a b What We Know About Israel’s War With Hamas. channelstv.com, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  27. Yolande Knell, Raffi Berg and David Gritten: Israel attack: PM says Israel at war after 250 killed in attack from Gaza. [w:] Middle East [on-line]. bbc.com, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  28. a b Joanie Margulies: IDF regains control over Sderot police station. [w:] Defense News [on-line]. jpost.com, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-12]. (ang.).
  29. a b Cezary Faber: Rzeź na festiwalu w Izraelu. "Strzelali do nas jak do kaczek". [w:] Świat [on-line]. rmf24.pl, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  30. Marcin Jabłoński: Czołgi, transportery i traktor. Trofea wojenne Hamasu. [w:] Militaria [on-line]. geekweek.interia.pl, 2023-10-07. [dostęp 2023-10-14]. (pol.).
  31. a b c Israel launches operation 'Iron Swords' after Hamas' surprise attack. [w:] World News [on-line]. business-standard.com. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  32. Susannah George, Sarah Dadouch, Claire Parker, Shira Rubin: Israel formally declares war against Hamas as more than 1,000 killed on both sides. washingtonpost.com, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  33. Yolande Knell, Rushi Abu Alouf, David Gritten: Israeli forces fight to drive out Hamas militants as death toll passes 600. [w:] Middle East [on-line]. bbc.com, 2023-10-08. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  34. Reports of mass casualties as Israeli air attack hits refugee camp in Gaza. [w:] Israel-Palestine conflict [on-line]. aljazeera.com, 2023-10-09. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  35. Izrael odcina Strefę Gazy. Całkowita blokada dostaw żywności, wody, prądu i paliwa, TVN24, 9 października 2023 [dostęp 2023-10-11] (pol.).
  36. Israel announces ‘total’ blockade on Gaza. [w:] Israel-Palestine conflict [on-line]. aljazeera.com, 2023-10-09. [dostęp 2023-10-11]. (ang.).
  37. a b Lazar Berman: ‘At least 40 babies killed’: Foreign reporters taken to massacre site in Kfar Aza. timesofisrael.com, 2023-10-10. [dostęp 2023-10-12]. (ang.).
  38. a b c ‘Kfar Aza smells of death’: Inside the Israeli border village where ‘babies were slaughtered’ in Hamas attack. [w:] Middle East [on-line]. independent.co.uk, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-12]. (ang.).
  39. a b Corpses and kids’ bikes, burned homes and death in kibbutz where Hamas butchered 100. timesofisrael.com, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-12]. (ang.).
  40. Michał Dobrołowicz, Justyna Lasota-Krawczyk, Karol Żak: Izrael równa z ziemią Strefę Gazy. Rośnie liczba ofiar. [w:] Izrael w stanie wojny [on-line]. rmf24.pl, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-12]. (pol.).
  41. amk: W Izraelu powstanie rząd jedności narodowej. [w:] Konflikty zbrojne [on-line]. rp.pl, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-12]. (pol.).
  42. a b Izrael. Powstaje rząd jedności narodowej, rząd dogadał się z opozycją. [w:] Wiadomości [on-line]. businessinsider.com.pl, 2023-10-11. [dostęp 2023-10-12]. (pol.).
  43. Carrie Keller-Lynn: Knesset okays war cabinet; PM: Saturday ‘most horrible day for Jews since Holocaust’. timesofisrael.com, 2023-10-12. [dostęp 2023-10-13]. (ang.).
  44. Amanda Macias, Ruxandra Iordache: Israel-Hamas war live updates: Israel calls for evacuation of 1.1 million Palestinians in Gaza; at least 27 Americans killed. cnbc.com, 2023-10-12. [dostęp 2023-10-13]. (ang.).
  45. a b c Justyna Lasota-Krawczyk: Izrael wezwał do ewakuacji. Panika i chaos w Strefie Gazy. [w:] Izrael w stanie wojny [on-line]. rmf24.pl, 2023-10-13. [dostęp 2023-10-14]. (pol.).
  46. a b tm//mrz: Palestyńczycy nie mają gdzie uciec przed rakietami spadającymi na Strefę Gazy. Egipt odmówił ich przyjęcia. [w:] Świat [on-line]. tvn24.pl, 2023-10-13. [dostęp 2023-10-11]. (pol.).
  47. a b Israel-Hamas war tests China and India's diplomatic reach – DW – 10/13/2023, dw.com [dostęp 2023-10-14] (ang.).
  48. Aneta Zachová, Czechia supports Israel’s right to self-defence, call to cut EU funding for Palestine - EURACTIV.com, www.euractiv.com, 9 października 2023 [dostęp 2023-10-15] (ang.).
  49. Palestyńczycy nie mają gdzie uciec przed rakietami spadającymi na Strefę Gazy. Egipt odmówił ich przyjęcia, TVN24, 13 października 2023 [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  50. a b Malaysia backs Egypt’s call for Israel to halt airstrikes on Rafah border, www.aa.com.tr [dostęp 2023-10-14].
  51. Atak Hamasu na Izrael rezonuje. We Francji doszło do aktów antysemickich - Wiadomości - polskieradio24.pl, polskieradio24.pl [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  52. a b Francja chce nadal wspierać finansowo Palestynę. Paryż przeciwny stanowisku KE - Wiadomości - polskieradio24.pl, polskieradio24.pl [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  53. Indonesia’s Jokowi Calls for Resolution of Israel-Gaza Conflict Along UN Lines, thediplomat.com [dostęp 2023-10-14] (ang.).
  54. a b Agencia EFE, People in Malaysia, Indonesia protest in support of Palestine as conflict mounts in Gaza, EFE Noticias, 13 października 2023 [dostęp 2023-10-14] (ang.).
  55. Media: informacje wywiadu wskazują, że Iran był zaskoczony atakiem Hamasu na Izrael, TVN24, 12 października 2023 [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  56. Telewizja Polska S.A, Niemieckie media o ataku Hamasu na Izrael: „Iran wypowiedział wojnę", wilno.tvp.pl [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  57. John Geddie, Kiyoshi Takenaka, Palestinian envoy pleas for Japan to maintain aid and neutrality, „Reuters”, 13 października 2023 [dostęp 2023-10-15] (ang.).
  58. Japan condemns Hamas’ ‘terror attacks,’ supports Israel’s right to defend | The Asahi Shimbun: Breaking News, Japan News and Analysis, The Asahi Shimbun [dostęp 2023-10-15] (ang.).
  59. Lithuania backs Israel’s efforts to counter Hamas attacks – minister, lrt.lt, 9 października 2023 [dostęp 2023-10-14] (ang.).
  60. Germany offers Israel military help and promises to crack down at home on support for Hamas, AP News, 12 października 2023 [dostęp 2023-10-14] (ang.).
  61. https://www.pap.pl/aktualnosci/mieszkancy-strefy-gazy-maja-6-godzin-na-bezpieczna-ewakuacje-onz-taka-operacja-jest
  62. Ważny komunikat MSZ w związku z sytuacją w Izraelu, Lublin112.pl - Wiadomości z Lublina i regionu. Ważne informacje z kraju [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  63. Ewakuacja Polaków z Izraela zakończona, www.rmf24.pl [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  64. Andrzej Duda: Zaoferowałem Izraelowi pomoc humanitarną, www.rmf24.pl [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  65. Russia’s UN ambassador calls for ceasefire in Israel-Hamas conflict, www.aljazeera.com [dostęp 2023-10-14] (ang.).
  66. Russia warns of 'absolutely unacceptable' civilian casualties in case of Israeli ground operation in Gaza, www.aa.com.tr [dostęp 2023-10-14].
  67. Edward Wong, Michael Crowley, U.S. Tells World to Back Israel’s Gaza Strikes as Civilian Toll Rises, „The New York Times”, 13 października 2023, ISSN 0362-4331 [dostęp 2023-10-14] (ang.).
  68. Polsat News, USA wysyłają lotniskowce w rejon Izraela. Ekspert: Może to być plan ataku, polsatnews.pl, 12 października 2023 [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  69. Ursula von der Leyen i Roberta Metsola jadą do Izraela. "Wyrażą solidarność z ofiarami", TOK FM, 13 października 2023 [dostęp 2023-10-14] (pol.).
  70. Brytyjski MSZ będzie ewakuował swoich obywateli z Izraela, Onet Wiadomości, 12 października 2023 [dostęp 2023-10-14] (pol.).